22 Eylül 2016 Perşembe

Türk Boyları

Türklerin ilk baş iki budunu vardı: Batı'da yaşayan Oğurlar, Doğu'da yaşayan Uygurlar. Aslında Doğu'da yaşayanlar Uygur değil, başka, büyük bir budundu. Bu yazıda onlara "Eski-boy" diyeceğim. Oğur kökenli budun de (ve) ülkeler şunlardır: Bulgarların Türk ataları olan Bolkarlar, Çuvaşlar, Avarlar. Eski-boydan ise temel Türk budunları olan Uygurlar ile Kıpçaklar çıkmıştır. Ayrıca Sibirler de bunlar arasındadır. Kıpçak, "sarışın, gök (mavi) gözlü" demektir. Uygur ise "uygar" demektir.
Kıpçakların on bir boyu vardır.

Toksoba: Dokuz oba demektir. Tatarların atalarıdır.
Yetioba: Yedi oba demektir.
Burçoğlı: Burç oğlu demektir.
Elbarlı: Kurt bölgeli demektir. Kıpçakların yönetici boyudur.
Kangaroğlı: Kongur oğlu demektir. Oğuz-Peçenek olup Kıpçaklaşmışlardır.
Ulaşoğlı: Ulaş oğlu demektir. Avrupa Hunlarının atalarıdır.
Durutlar: Adları dört'ten gelir, dört oba demektir.
Kulaboğlı: Kulab oğlu demektir.
Çortan: Turna balığı demektir.
Karabirkli: Kara börklü demektir. Oğuz-Peçenek olup kıpçaklaşmışlardır.
Kotan/Kutan: Kumanların atalarıdır.

Kıpçak köklü budunlarla ülkeler şunlardır: Hunlar, Kumanlar, İl-denizliler, Memlükler, Basarablar (Eflak-Boğdan prensliği, Osmanlı'da özerk bölge olup yerli Kıpçaklarca yönetilirdi), Kırım hanlığı (Osmanlı'da özerk bölge olup yerli Kıpçaklar olan Tatarlarca yönetilirdi), Kazaklar, Kırgızlar, Balkarlar, Başkurtlar, Nogaylar, Hakaslar, Karaçaylar, Karakalpaklar (Karabirklilerin torunları).

Uygurlar; ilk baş yerleşik yaşama geçen Uygurlar, yerleşik yaşama geçmeyi istemeyen Oğuzlar, bütün bu yaygaradan uzakta yaşayan neredeyse Türklerin Eskimoları diyebileceğimiz Sibirler, kökeni belli olmayan Halaçlar'dır.

Uygurların on boyu vardır; bunlar:

Yağlakar, Uturkar, Kürebir, Bakasıkır, Ebirçeg, Kasarlar (Hazar Türklerinin ataları), Uğuz (Oğuzların ataları), Yağmurkar, Eymür (Eymür ayrıca bir Oğuz boyunun da adıdır).

Uygur kökenli budunlarla ülkeler şunlardır: Türgişler, Oğuzlar, Karluklar, Karahanlılar, Yugurlar (Sarı Uygurlar), Kara Hocalar.

Oğuz; "Oklar, oğlar, büyük boylar" demektir. Oğuz Han ise "Boyların, budunların hanı" anlamına gelir. Oğuzların 12 üçok, 12 bozok olarak 24 boyu vardır.
Bozoklar:

Kayı: Adları Kayığ'dan gelir. Kayığ, "güçlü, gücü yeten" demektir. Oğuzların yönetici boyudur. Damgaları iki ok, bir yaydan oluşup Kayı olmayan Oğuzlarca yöneticilik damgası olarak kullanılmıştır. Gün Han oğlu Kayığ Han'ın soyundan gelirler.
bayat boyu ile ilgili görsel sonucu
Bayat: Bayat; zengin, ülkeli, varlıklı anlamındadır. Gün Han oğlu Bayat Han'ın soyundan gelirler.
alkaevli boyu sembolü ile ilgili görsel sonucu
Alkarevli: Ak çadırlı demektir. Gün Han'ın torunudurlar.
karabölük boyu ile ilgili görsel sonucu
Karabölük: Kara çadırlı demektir. Gün Han'ın torunudurlar.
yazır boyu ile ilgili görsel sonucu
Yazır: Yazgır'dan gelir. Yazgır, yurdu, ili, evi geniş demektir. Ay Han oğlu Yazgır Han'ın soyudur.
döğer boyu ile ilgili görsel sonucu
Döğer: Tüger'den gelir. Ay Han oğlu Tüger Han'ın soyudur.

Dodurga: Tutırka'dan gelir. Tutırka, ülke alan, yurt tutan demektir. Ay Han oğlu Tutırka Han'ın soyudur.
yaparlı boyu ile ilgili görsel sonucu
Yaparlı: Misk kokulu demektir. Ay Han oğlu Yaparlı Han'ın soyundan gelir.
afşar boyu ile ilgili görsel sonucu
Avşar/Afşar: Yıldız Han oğlu Afşar Han'ın soyundan gelir. Yıldız Han'ın soyunun yönetici boyudur.
afşar boyu ile ilgili görsel sonucu
Kızık: "Yasakta çok ciddi, kuralcı" demektir. Yıldız Han oğlu Kızık Han'ın soyundan gelir.
beğdili boyu ile ilgili görsel sonucu
Beydili/Beğdili: Bektili'den gelir. Yıldız Han'ın soyundandır.
karkın boyu ile ilgili görsel sonucu
Karkın: "Taşkın, doyurucu" demektir. Yıldız Han oğlu Karkın Han'ın soyundan gelir.

Üçoklar:
bayındır boyu ile ilgili görsel sonucu
Bayındır: Bayundur'dan gelir. Gök Han oğlu Bayundur Han'ın soyudur.
peçenek boyu ile ilgili görsel sonucu
Peçenek: Gök Han oğlu Peçenek Han'ın soyudur.
çavuldur boyu ile ilgili görsel sonucu
Çavuldur/Çuvaldar: "Ünlü" demektir. Gök Han oğlu Çuvaldar Han'ın soyundan gelir.
çepni boyu damgası ile ilgili görsel sonucu
Çepni: "Yiğit, baş kaldıran, savaşçı" anlamlarındadır. Gök Han oğlu Çepni Han'ın soyudur.
salur boyu ile ilgili görsel sonucu
Salur: "Salgur"dan gelir. Salgur, "Kılıç sallayan" demektir. Dağ Han oğlu Salgur Han'ın soyundan gelir.
eymür boyu ile ilgili görsel sonucu
Eymür: İyi durumda, varlıklı demektir. Dağ Han oğlu Eymür Han'ın soyudur.
ulayundluğ ile ilgili görsel sonucu
Ulayundluğ/Alayuntlu: "Ala atlı" demektir. Dağ Han'ın soyundandır.
yüreğir boyu ile ilgili görsel sonucu
Yüreğir/Üreğir: Dağ Han'ın soyundandır.
iğdir boyu ile ilgili görsel sonucu
İğdir: İyilik, ululuk, bahadırlık (kahramanlık) demektir. Deniz Han oğlu İğdir Han'ın soyundan gelir. Iğdır'ın adı da bunlardan gelmedir.
büğdüz boyu ile ilgili görsel sonucu
Büğdüz: Deniz Han'ın soyundandır.
yıva boyu ile ilgili görsel sonucu
Yıva: "En iyi" demektir. Deniz Han oğlu Yıva Han'ın soyudur.
kınık boyu bayrağı ile ilgili görsel sonucu
Kınık: Deniz Han'ın soyundandır. Üçoklar'daki yönetim yetkisi bunlardadır. (Üçoklar, yönetimde Bozoklar'ın altındadır)

Oğuz kökenli budunlarla ülkeler şunlardır: Göktürkler, Selçuklular, Osmanlılar, Safeviler, Afşar hanedanı, Kaçar hanedanı, Kıbrıs Türkleri, Azerbaycan Türkleri, Gagavuzlar, Türkmenler, Yörükler, tahtacılar, Manavlar, Aleviler, Kaşkaylar, Salarlar.

Tüm Oğuz damgalarını gösteren şunu da koyuyorum (Orhun yazımında bazılarını yanlış, daha doğrusu günümüz söylenişiyle yazmışlar; onları düzeltmedim, olduğu gibi bıraktım):

Özbeklerin kökeni Türkleşmiş Moğollar olup dilleri Oğuzca-Kıpçakça karışık bir dilden temellenmiştir.

19 Eylül 2016 Pazartesi

Türk Yazısı

Türkler, ogur (zaman) boyunca değişik yazılar kullanmışlardır. İlki, Göktürk yazısıyla aynı kökten gelen Hun-Macar yazısıdır. Bu yazı sağdan sola yazılır.


Hun-Macar yazısıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Hun, Macar" şöyle yazılır:


İkincisi, Göktürk yazısının ilk biçimi olan Yenisey yazısıdır. Bu yazı sağdan sola ya da soldan sağa yazılabilse de genelde soldan sağa yazılır.


Çizime koymayı unutmuşum; (a)k, (ı)k, (o/u)k sesleri ayrıca kh, h seslerini de karşılar.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Törükler, gök, yeñisey" şöyle yazılır:
(Gerçekte gün sözü kün şeklinde yazılır; için ki ilk şekli odur ancak anlaşılması için gün biçiminde yazdım) 

Üçüncüsü ise Göktürk yazısının son, ayrıca töresel (resmi) biçemi ise Orhun yazısıdır. Bu yazı sağdan sola ya da soldan sağa yazılabilse de genelde sağdan sola yazılır.


Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Törük'ler, gök, Orhun" şöyle yazılır:
(Gerçekte gün sözü kün şeklinde yazılır; için ki ilk şekli odur ancak anlaşılması için gün biçiminde yazdım)

Dördüncüsü, Uygur yazısıdır. Bu yazı ayrıca geleneksel Moğol yazısının da kökenidir. (Moğol hakanı, bir Uygur hocaya bu yazıyı uyarlatmıştır) Bu yazı yukarıdan aşağı, sağdan sola yazılır.

Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Uygur, Moğol" şöyle yazılır:

Beşincisi, İslam'la Türklere gelen Arap yazısıdır. Kaşgarlı Mahmut'un kullandığı yazı, Arap yazısına ekleme yapılmadan bir tek Ñ sesi için Nun-Kef kullanılarak yazılan bir yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lûgat-it Türk" şöyle yazılır:

كَجمِشتًن كُنُمُذَا تُركلَر قَشقَرلِ مَحمُد  ديوان لغات الترك 

Altıncısı, Selçukluların kullandığı; Perslerin Arap yazısını uyarlayarak ürettikleri yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Pers, Selçuklu" şöyle yazılır:

گچمشتن كونمزه توركلر پرس سلچقلى 

Yedincisi, Osmanlı'nın Pers-Arap yazısını uyarlayarak elde ettiği yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Osmanlı" şöyle yazılır:

گچمشتڭ كونمزه توركلر عثمانلى 

Altıncısı, Sovyetler birliği içindeki Türklerin, bir de Türk-Slav kırması olan Bulgarların kullandığı; Slavlara Hristiyanlığı öğretmek amaçlı görevlilerin (misyonerlerin) İncil'i Slav dillerine çevirmek için Yunan yazısından uyarladığı Kiril yazısıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Slav, Sovyetler Birliği" şöyle yazılır:

Гечмиштен гюнюмюзе Тюрклер, Слав, Совйэтлер Бирлии

(Kiril yazısının kullanan budun sayısı kadar çeşidi vardır; bu yazılırken günümüz Rus kiril yazısı temel alınmıştır)
Yedincisi, ilk Türkiye cumhuriyetinin kullandığı; sonra diğer Türk budunlarına da geçen Latin yazısıdır ki bu yazının kökeni de tıpkı Kiril gibi Yunan yazısıdır.

Türklerin Kökeni

Türkler, "Turan" adlı Orta Asya'nın neredeyse tümüne yayılmış bir budundan (halktan) arta kalanlardır. Turan'dan arta kalan diğer budunlar şunlardır: Moğollar, yıllarca Türk-Moğollarla bir arada yaşamış ancak kendi dilleri, ekinçleri (kültürleri) olan Tunguzlar, bazı Kızılderili-Eskimo budunları, Koreliler, Japonlar, Japonlarla yakından ilgili bir budun olan Ainu'lar, Macarlar, Finler, Estonlar, Sümerler.

turan ile ilgili görsel sonucu
Turan budununun kökeni ise Tevrat'ta, Hz. Nuh'un (Sümerce: Utnapiştim) oğlu Yafes'in (Türkçe: Capaş/Olcay) soyu olarak geçer. (Bu soy, ayrıca Hint-Avrupa budunlarının da kökenidir)

Olcay Han'ın oğullarından Magog ya da torunlarından Togarma Turan'ın atası kabul edilir.

İlgisini çekenler için söyleyeyim: Adem'in Türkçesi Törüñey/Toruñay ya da Elley/Ele; Havva'nın Türkçesi Ece olarak geçer.