19 Eylül 2016 Pazartesi

Türk Yazısı

Türkler, ogur (zaman) boyunca değişik yazılar kullanmışlardır. İlki, Göktürk yazısıyla aynı kökten gelen Hun-Macar yazısıdır. Bu yazı sağdan sola yazılır.


Hun-Macar yazısıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Hun, Macar" şöyle yazılır:


İkincisi, Göktürk yazısının ilk biçimi olan Yenisey yazısıdır. Bu yazı sağdan sola ya da soldan sağa yazılabilse de genelde soldan sağa yazılır.


Çizime koymayı unutmuşum; (a)k, (ı)k, (o/u)k sesleri ayrıca kh, h seslerini de karşılar.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Törükler, gök, yeñisey" şöyle yazılır:
(Gerçekte gün sözü kün şeklinde yazılır; için ki ilk şekli odur ancak anlaşılması için gün biçiminde yazdım) 

Üçüncüsü ise Göktürk yazısının son, ayrıca töresel (resmi) biçemi ise Orhun yazısıdır. Bu yazı sağdan sola ya da soldan sağa yazılabilse de genelde sağdan sola yazılır.


Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Törük'ler, gök, Orhun" şöyle yazılır:
(Gerçekte gün sözü kün şeklinde yazılır; için ki ilk şekli odur ancak anlaşılması için gün biçiminde yazdım)

Dördüncüsü, Uygur yazısıdır. Bu yazı ayrıca geleneksel Moğol yazısının da kökenidir. (Moğol hakanı, bir Uygur hocaya bu yazıyı uyarlatmıştır) Bu yazı yukarıdan aşağı, sağdan sola yazılır.

Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Uygur, Moğol" şöyle yazılır:

Beşincisi, İslam'la Türklere gelen Arap yazısıdır. Kaşgarlı Mahmut'un kullandığı yazı, Arap yazısına ekleme yapılmadan bir tek Ñ sesi için Nun-Kef kullanılarak yazılan bir yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lûgat-it Türk" şöyle yazılır:

كَجمِشتًن كُنُمُذَا تُركلَر قَشقَرلِ مَحمُد  ديوان لغات الترك 

Altıncısı, Selçukluların kullandığı; Perslerin Arap yazısını uyarlayarak ürettikleri yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Pers, Selçuklu" şöyle yazılır:

گچمشتن كونمزه توركلر پرس سلچقلى 

Yedincisi, Osmanlı'nın Pers-Arap yazısını uyarlayarak elde ettiği yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Osmanlı" şöyle yazılır:

گچمشتڭ كونمزه توركلر عثمانلى 

Altıncısı, Sovyetler birliği içindeki Türklerin, bir de Türk-Slav kırması olan Bulgarların kullandığı; Slavlara Hristiyanlığı öğretmek amaçlı görevlilerin (misyonerlerin) İncil'i Slav dillerine çevirmek için Yunan yazısından uyarladığı Kiril yazısıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Slav, Sovyetler Birliği" şöyle yazılır:

Гечмиштен гюнюмюзе Тюрклер, Слав, Совйэтлер Бирлии

(Kiril yazısının kullanan budun sayısı kadar çeşidi vardır; bu yazılırken günümüz Rus kiril yazısı temel alınmıştır)
Yedincisi, ilk Türkiye cumhuriyetinin kullandığı; sonra diğer Türk budunlarına da geçen Latin yazısıdır ki bu yazının kökeni de tıpkı Kiril gibi Yunan yazısıdır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder