Türkler, ogur (zaman) boyunca değişik yazılar
kullanmışlardır. İlki, Göktürk yazısıyla aynı kökten gelen Hun-Macar yazısıdır.
Bu yazı sağdan sola yazılır.
Hun-Macar yazısıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Hun, Macar"
şöyle yazılır:
İkincisi, Göktürk yazısının ilk biçimi olan Yenisey
yazısıdır. Bu yazı sağdan sola ya da soldan sağa yazılabilse de genelde soldan
sağa yazılır.
Çizime koymayı unutmuşum; (a)k, (ı)k, (o/u)k sesleri ayrıca kh, h seslerini de karşılar.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Törükler, gök,
yeñisey" şöyle yazılır:
(Gerçekte gün sözü kün şeklinde yazılır; için ki ilk şekli odur ancak anlaşılması için gün biçiminde yazdım)
Üçüncüsü ise Göktürk yazısının son, ayrıca töresel (resmi)
biçemi ise Orhun yazısıdır. Bu yazı sağdan sola ya da soldan sağa yazılabilse
de genelde sağdan sola yazılır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Törük'ler, gök,
Orhun" şöyle yazılır:
(Gerçekte gün sözü kün şeklinde yazılır; için ki ilk şekli odur ancak anlaşılması için gün biçiminde yazdım)
Dördüncüsü, Uygur yazısıdır. Bu yazı ayrıca geleneksel Moğol
yazısının da kökenidir. (Moğol hakanı, bir Uygur hocaya bu yazıyı
uyarlatmıştır) Bu yazı yukarıdan aşağı, sağdan sola yazılır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Uygur,
Moğol" şöyle yazılır:
Beşincisi, İslam'la Türklere gelen Arap yazısıdır. Kaşgarlı
Mahmut'un kullandığı yazı, Arap yazısına ekleme yapılmadan bir tek Ñ sesi için
Nun-Kef kullanılarak yazılan bir yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Kaşgarlı
Mahmut, Divan-ı Lûgat-it Türk" şöyle yazılır:
كَجمِشتًن كُنُمُذَا تُركلَر قَشقَرلِ مَحمُد ديوان لغات الترك
Altıncısı, Selçukluların kullandığı; Perslerin Arap yazısını
uyarlayarak ürettikleri yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Pers,
Selçuklu" şöyle yazılır:
گچمشتن كونمزه توركلر پرس سلچقلى
Yedincisi, Osmanlı'nın Pers-Arap yazısını uyarlayarak elde
ettiği yazıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Osmanlı"
şöyle yazılır:
گچمشتڭ كونمزه توركلر عثمانلى
Altıncısı, Sovyetler birliği içindeki Türklerin, bir de
Türk-Slav kırması olan Bulgarların kullandığı; Slavlara Hristiyanlığı öğretmek
amaçlı görevlilerin (misyonerlerin) İncil'i Slav dillerine çevirmek için Yunan
yazısından uyarladığı Kiril yazısıdır.
Bu yazıyla "Geçmişten günümüze Türkler, Slav, Sovyetler
Birliği" şöyle yazılır:
Гечмиштен гюнюмюзе Тюрклер, Слав, Совйэтлер Бирлии
(Kiril yazısının kullanan budun sayısı kadar çeşidi vardır; bu yazılırken günümüz Rus kiril yazısı temel alınmıştır)
Yedincisi, ilk Türkiye cumhuriyetinin kullandığı; sonra
diğer Türk budunlarına da geçen Latin yazısıdır ki bu yazının kökeni de tıpkı
Kiril gibi Yunan yazısıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder